Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh là phần thưởng cao quý của tổ chức Công đoàn Việt Nam vinh danh công nhân lao động trực tiếp sản xuất tại các đơn vị, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, có thành tích tiêu biểu, xuất sắc nhất trong phong trào thi đua "Lao động giỏi, Lao động sáng tạo. Giải thưởng được trao tặng 5 năm một lần vào năm diễn ra Đại hội toàn quốc Công đoàn Việt Nam. Trong 15 năm triển khai thực hiện, với 3 lần xét chọn, Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh đã được trao tặng cho 309 cá nhân, qua đó tạo ra động lực mạnh mẽ khích lệ đội ngũ công nhân lao động trong cả nước hăng say lao động sản xuất, say mê sáng tạo, góp phần đưa phong trào thi đua “lao động giỏi”, “lao động sáng tạo” lên tầm cao mới cả bề rộng và chiều sâu.
Đến hẹn, Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh lần IV diễn ra trong năm 2023, là hoạt động thiết thực chào mừng kỷ niệm 75 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948 - 11/6/2023) và đại hội công đoàn các cấp, hướng tới Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam, nhiệm kỳ 2023-2028.
Đối tượng đoàn viên Công đoàn tham gia xét chọn là công nhân đang trực tiếp lao động sản xuất; kỹ sư, kỹ thuật viên trực tiếp sản xuất hoặc trực tiếp điều hành sản xuất trong các đơn vị, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế có tổ chức Công đoàn (gồm cả Tổ trưởng, Đội trưởng, Quản đốc, Trưởng xưởng và tương đương); có thời gian làm việc tại đơn vị, doanh nghiệp từ 05 năm trở lên và chưa được nhận “Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh”.
Đặc biệt, ở tiêu chuẩn chung, Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh lần IV ưu tiên cá nhân đã được biểu dương, tôn vinh, trao tặng các giải thưởng cấp tỉnh, thành phố, ngành trở lên; các cá nhân có sáng kiến tham gia Chương trình “75 nghìn sáng kiến - vượt khó, phát triển” và Chương trình “01 triệu sáng kiến, nỗ lực vượt khó, sáng tạo quyết tâm chiến thắng đại dịch Covid -19”. Bên cạnh đó phải là tấm gương tiêu biểu, có thành tích xuất sắc nhất trong lao động sản xuất với năng suất, chất lượng và hiệu quả cao nhất; bảo đảm an toàn vệ sinh lao động, chấp hành tốt nội quy, quy chế của đơn vị, doanh nghiệp; có nhiều đóng góp trong việc đào tạo, bồi dưỡng giúp đỡ đồng nghiệp nâng cao trình độ, tay nghề, chuyên môn; tích cực tham gia hoạt động Công đoàn, đã được tặng Bằng khen của Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố, Công đoàn ngành Trung ương và tương đương, Giấy khen của Công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn trở lên. Đồng thời, bản thân và gia đình gương mẫu chấp hành tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Về tiêu chuẩn cụ thể, trong thời gian 05 năm (2018-2023) những cá nhân được xét chọn đã đạt được một trong các tiêu chuẩn như: Đã được tặng Bằng Lao động sáng tạo của Tổng Liên đoàn; Có nhiều sáng kiến, cải tiến kỹ thuật đã được áp dụng vào sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội cao (được người sử dụng lao động hoặc cấp có thẩm quyền công nhận). Đối với công nhân lao động phải đạt giải Nhất trong các Hội thi tay nghề cấp tỉnh, thành phố, ngành trở lên. Đối với kỹ sư, kỹ thuật viên phải có đề tài nghiên cứu khoa học (được cấp có thẩm quyền công nhận) đã được áp dụng vào sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội cao và đạt giải Nhất trong các Hội thi Sáng tạo kỹ thuật cấp tỉnh, thành phố, ngành trở lên.
Về quy trình xét chọn, Hội đồng Thi đua - khen thưởng của Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố; Công đoàn ngành Trung ương và tương đương, Công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn căn cứ đối tượng, tiêu chuẩn và hồ sơ đề nghị của công đoàn các cấp hoặc trực tiếp phát hiện, giới thiệu nhân tố điển hình để xét và lựa chọn những cá nhân xuất sắc tiêu biểu nhất, báo cáo người đứng đầu quyết định và lập hồ sơ đề nghị Tổng Liên đoàn theo số lượng phân bổ.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam căn cứ Quy chế, đối tượng và tiêu chuẩn đã ban hành, Văn phòng tham mưu cho Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn tiếp nhận hồ sơ, tập hợp, phân loại, tóm tắt thành tích các cá nhân trình Hội đồng Thi đua - khen thưởng xét chọn. Căn cứ kết quả đánh giá, Hội đồng đề xuất các cá nhân đủ điều kiện trao tặng Giải thưởng trình Chủ tịch Tổng Liên đoàn quyết định.
Hồ sơ đề nghị gửi về Tổng Liên đoàn gồm có: Tờ trình của Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố; Công đoàn ngành Trung ương và tương đương, Công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn kèm theo tóm tăt thành tích của các cá nhân đề nghị xét tặng Giải thưởng;
Biên bản họp của Hội đồng thi đua – khen thưởng các Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố; Công đoàn ngành Trung ương và tương đương, Công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn; Báo cáo thành tích của cá nhân có xác nhận của Công đoàn cơ sở và Giám đốc doanh nghiệp (hoặc Thủ trưởng đơn vị), xác nhận của Ban Thường vụ cấp trình đề nghị xét Giải thưởng; Bản sao quyết định và giấy chứng nhận của cấp có thẩm quyền công nhận sáng kiến, giải pháp, đề tài nghiên cứu khoa học; quyết định công nhận giải thưởng, xác nhận hiệu quả ứng dụng của các đơn vị áp dụng đề tài, sáng kiến…; các quyết định khen thưởng danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng hoặc các văn bản có liên quan đến thành tích của cá nhân như: số công nhân, người lao động đã được cá nhân đề nghị khen thưởng trực tiếp đào tạo, kèm cặp, bồi dưỡng…
Hồ sơ đề nghị xét chọn “Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh” gửi về Tổng Liên đoàn trước ngày 15 tháng 5 năm 2023 (tính theo dấu bưu điện). Hồ sơ hợp lệ là những hồ sơ nộp đúng thời gian, đúng đối tượng, có đầy đủ các văn bản, tài liệu theo quy định và không có tranh chấp về quyền tác giả; không có khiếu nại về nội dung, kết quả sáng kiến, đề tài nghiên cứu khoa học đã được công nhận và các danh hiệu thi đua, hình thức đã được khen thưởng tại thời điểm xét chọn Giải thưởng.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, thông qua các điển hình xuất sắc tiêu biểu để chia sẻ kinh nghiệm, lan tỏa tinh thần học tập, lao động, cống hiến; nhân rộng những sáng kiến, giải pháp sáng tạo trong lao động sản xuất.
Ngọc Tú