Thực hiện Thông tư liên tịch số 51/TTLT-BYT-BNV, ngày 11/12/2015 của liên Bộ Y tế - Bộ Nội vụ, hiện nay các tỉnh trong cả nước nói chung và Khánh Hòa nói riêng đang xây dựng lộ trình để tiến hành sát nhập các đơn vị y tế không giường bệnh (Y tế dự phòng ) thành một đơn vị thống nhất theo mô hình Trung tâm kiểm soát bệnh tật (gọi tắt là CDC) tuyến tỉnh.
Theo lộ trình đến năm 2020 các cơ sở Y tế thuộc hệ dự phòng phải sát nhập thành một đơn vị gọi tắt là CDC. Trước hết phải khẳng định, việc sát nhập Các Trung tâm thuộc hệ dự phòng tuyến tỉnh, thành phố là phù hợp với xu hướng hội nhập trong khu vực và quốc tế. Đồng thời sẽ thu gọn đầu mối, bộ máy bớt cồng kềnh nhưng có hiệu quả công việc và tính lồng ghép cao hơn, giúp tinh giảm nhiều về nhân sự, cơ sở vật chất và phù hợp với quy hoạch phát triển, cải cách hành chính, thực tiễn địa phương, giảm phiền hà cho người dân và tiết kiệm kinh phí cho ngân sách nhà nước.
Tuy nhiên, đây là một thay đổi có tác động không nhỏ đến mô hình hệ thống Y tế dự phòng của địa phương. Đặc biệt các Trung tâm đang hoạt động độc lập, có cơ sở, tổ chức bộ máy, tài chính riêng, nếu thực hiện kiện toàn theo mô hình CDC sẽ gặp phải nhiều vướng mắc trong việc giải quyết bài toán nhân sự cấp lãnh đạo, cấp khoa/phòng chức năng, chưa nói đến vấn đề tinh giảm nhân viên nào và giữ nhân viên nào để tinh gọn bộ máy là vấn đề cần phải cân nhắc kỹ càng…Bên cạnh đó, đây là mô hình mới đối với Việt Nam, trong khi chúng ta đang xây dựng ban hành văn bản hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của CDC cho nên các địa phương còn khó khăn trong việc xây dựng đề án kiện toàn phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương.
Việc thành lập CDC tuyến tỉnh, thành phố là việc cần thiết phải làm. Nhưng để đảm bảo tính bền vững, tránh những xáo trộn gây ảnh hưởng đến công việc hiện tại của các đơn vị Y tế dự phòng tại địa phương thì cần phải có đề án và lộ trình cụ thể. Nên làm thí điểm ở một vài tỉnh, thành phố, qua đó chúng ta sẽ đánh giá tổng thể ưu điểm và những mặt hạn chế khi thực hiện mô hình này để có cái nhìn khách quan, bên cạnh đó cần phải khảo sát về tình hình dịch bệnh tại địa phương, để có phương án giải quyết các vấn đề ưu tiên, đồng thời cân nhắc việc sát nhập hay giữ lại Trung tâm nào trong giai đoạn tạm thời để hoàn thành các mục tiêu trước mắt từ đó quyết định thời gian sát nhập và sát nhập đơn vị nào trước, đơn vị nào sau.
Để thực hiện được chủ trương lớn này, cấp tỉnh, thành phố cần có sự chuẩn bị thật kỹ về nhân sự, cơ sở vật chất, lộ trình phù hợp để xây dựng đề án thành lập CDC, cố gắng hạn chế để không ảnh hưởng đến hoạt động của các chương trình Y tế đang thực hiện trên địa bàn, đảm bảo hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Sở Y tế chủ trì, phối hợp với Sở Nội Vụ xây dựng quy hoạch, kế hoạch và lộ trình thực hiện thật cụ thể, đệ trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt và làm cơ sở thực hiện. việc sát nhập sẽ làm ảnh hưởng đến đội ngũ cán bộ y tế. Vì vậy Sở Y tế cũng cần làm công tác tư tưởng, động viên cán bộ (cán bộ lãnh đạo) nên vì lợi ích chung. Quá trình sát nhập và tinh giảm biên chế, cấp lãnh đạo phải hết sức công bằng, minh bạch việc bổ nhiệm lãnh đạo đơn vị mới (CDC) phải căn cứ trình độ chuyên môn và việc đáp ứng nhu cầu thực tiễn của cán bộ đồng thời tổ chức hội nghị lấy phiếu tín nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Bên cạnh đó, cũng cần phải tạo điều kiện thuận lợi trong việc thực hiện giải quyết các chế độ, chính sách đối với cán bộ, viên chức, người lao động thuộc diện giảm biên chế của các Trung tâm sát nhập.
Có thể nói, về chủ trương thành lập CDC là phù hợp xu hướng chung của thế giới và khu vực. Rất nhiều nước trên thế giới và trong khu vực rất thành công khi áp dụng mô hình này. Hiện tại nước ta mới chỉ thí điểm thành lập CDC ở 03 tỉnh đó là Bắc Giang, Bình Phước và Yên Bái. Tuy nhiên, số lượng Trung tâm sát nhập ở 03 tỉnh không có sự thống nhất và đồng bộ về số lượng. Do vậy, không thể đánh giá sự hiệu quả của mô hình này trong một sớm một chiều mà cần phải có quá trình hoạt động thực tiễn. Vấn đề đặt ra lúc này của những tỉnh chưa sát nhập (trong đó có Khánh Hoà) là cần phải có lộ trình cụ thể và phương án sát nhập như thế nào và khi nào cho hiệu quả, điều này còn phụ thuộc vào tình hình thực tế tại địa phương. Đồng thời khi thành lập CDC, các tỉnh, thành phố phải đảm bảo các hoạt động, các chương trình phòng, chống HIV/AIDS cũng như lĩnh vực Y tế dự phòng phải mạnh hơn, chủ động hơn chứ không phải là cắt giảm hay coi nhẹ các hoạt động chuyên môn về phòng, chống HIV/AIDS và lĩnh vực Y tế dự phòng.
BẢO TRỊ